Treści programowe

Szczegóły
Poprawiono: 17 stycznia 2020

Zakład Nauk Społecznych - Treści programowe

 

Historia rehabilitacji

Historia rehabilitacji (kierunek Fizjoterapia, 2 letnie studia II stopnia niestacjonarne(zaoczne), I rok,
semestr I)

Cele nauczania:
  • Zapoznanie studentów z dziejami fizjoterapii.
  • Ukazanie związków przeszłych metod fizjoterapii z aktualnymi, stosowanymi w medycynie fizykalnej i rehabilitacji.
  • Kształtowanie postaw humanistycznych.

Wiedza, której znajomość jest wymagana przed przystąpieniem do zajęć:

  • Ogólna wiedza z zakresu szkoły średniej.
  • Podstawowa wiedza z historii w zakresie szkoły średniej.

Plan i organizacja zajęć

  • Zajęcia obejmują 15 godzin wykładów i 30 godzin ćwiczeń w semestrze 1.
  • Nauczanie zakończone jest zaliczeniem z oceną.

Wykłady (1 godz.):

  • Przedmiot, zakres i treść nauczania historii rehabilitacji oraz jej związki z historią kultury fizycznej.
  • Medycyna prehistoryczna. Medycyna prymitywna i jej dziedzictwo
  • Praktyki lecznicze w mitologii greckiej. Grecka filozofia przyrody a medycyna - poglądy sankcjonujące metody fizjoterapeutyczne.
  • Medycyna starożytnego Rzymu.
  • Średniowieczne pojmowanie choroby. Rola Kościoła. Idea ascezy a zdrowie i ciało ludzkie. Medycyna a islam.
  • Humanizm w medycynie. Nowe koncepcje stylu życia.
  • Wiek XVII - nowe teorie w myśli medycznej. Atomizm, jatrofizyka, jatrochemia, a interpretacja zdrowia i choroby. Postępy anatomii i fizjologii.
  • Wiek XVIII - racjonalistyczno-naturalistyczna koncepcja kultury fizycznej i lecznicza funkcja ruchu w Oświeceniu.
  • Idea upowszechniania wiedzy o chorobach i zapobieganiu im (przeciwdziałanie wszelkim deformacjom i wadom postawy) w XVIII i XIX wieku.
  • Główne kierunki kultury fizycznej oraz ogólne uwarunkowania ich rozwoju w XIX stuleciu w Europie i St. Zjednoczonych AP.
  • U podstaw współczesnej nauki medycznej.
  • Rozwój przyrodolecznictwa (wodolecznictwo, balneologia, klimatologia itp.) w Europie i Polsce w XIX i XX wieku.
  • Społeczno - polityczne i gospodarcze uwarunkowania rozwoju rehabilitacji w XX w.
  • Rozwój rehabilitacji na świecie i w Polsce po II wojnie światowej; tendencje i główne ośrodki
  • System polskiej rehabilitacji. Sport niepełnosprawnych, jego umiędzynarodowienie - olimpiady niepełnosprawnych. Kształcenie kadr kf w Polsce, a szczególnie w zakresie rehabilitacji.

Ćwiczenia (2 godz.):

  • Gimnastyka lecznicza starożytnych ludów wschodu, ćwiczenia lecznicze, masaż, akupunktura, akupresura, moxy w starożytnych Chinach; metody lecznicze w Indiach; profilaktyka zdrowotna i terapia w starożytnym Egipcie, medycyna żydowska.
  • Ćwiczenia fizyczne oraz formy naturalnej terapii starożytnych Greków; asklepiejony - miejsca kultu zdrowia i urody. Hipokrates koncepcja choroby oraz metody leczenia;
  • Galen- najwybitniejszy lekarz rzymski.
  • Koncepcja człowieka cierpiącego w średniowieczu; ideał ascety, medycyna pastoralna, mistyczna i scholastyczna; przepisy sanitarno-higieniczne u Arabów, hammamy; kąpiele i ruch w terapii Awicenny i Ar-Razi.
  • Pochwała gimnastyki zdrowotnej, masażu i kuracji wodnych w odrodzeniu - Paracelsus, A. Pare, G. Cardano, G. Mercuriale, W. Oczko, Miechowita, S. Petrycy, J. I. Petrycy.
  • Interpretacja choroby w dobie oświecenia. Działalność higienistów. Naturalne metody leczenia lekarzy: H. Boerhave, J.A. Venel, N. Andry, B. Ramazzini, L. Perzyna.
  • Postęp medycyny w XIX w. Początki fizjoterapii w Polsce - R.J. Czerwiakowski.
  • Gimnastyka szwedzka - powstanie i rozwój, P.H. Ling, H. Ling, M. Schreiber. Gimnastyka niemiecka - elementy korektywnej i zdrowotnej funkcji. Akcenty zdrowotne w gimnastyce Amorosa. Gry sportowe w angielskich ośrodkach leczniczych.
  • Działalność zakładów gimnastycznych: L. Bierkowski, J. Falęcki, .
  • Wodolecznictwo i leczenie sanatoryjne w XIX i XX wieku.
  • Rozwój rehabilitacji na świecie w początkach XX w., R. T. McKenzie, R. Klapp, E. Kenny.
  • Polska rehabilitacja w XX-leciu międzywojennym, I. Wierzejewski, W. Orłowski.
  • Gimnastyka korektywna dzieci. Rozwój rehabilitacji po II wojnie światowej, H. Rusk, B. K. Bobath, W. Dega, W. Gruca.
  • Sport inwalidzki.
  • Instytucjonalizacja rehabilitacji w skali międzynarodowej. Polskie metody rehabilitacji po II wojnie światowej.

Literatura obowiązkowa:

  1. Grot Z., Ziółkowska T. (red.): Dzieje kultury fizycznej do roku 1918. Poznań 1990.
  2. Brzeziński T. (red.): Historia medycyny. Warszawa 2002.
  3. Ordyłowski M.: Historia Kultury Fizycznej: starożytność-oświecenie. Wrocław 1997.
  4. Szumowski W.: Historia medycyny. Warszawa 1994.
  5. Wilk S.: Historia rehabilitacji. Warszawa 1985.
  6. Wroczyński R.: Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu. Wrocław i in. 1979, 1985 i 2002.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Demel M.: Z dziejów promocji zdrowia w Polsce. Kraków 2000.
  2. Gaj J., Hadzelek K.: Dzieje kultury fizycznej w Polsce w XIX i XX wieku. Poznań 1999.
  3. Jankowski J.: Historia medycyny średniowiecznej w Polsce. Wrocław 1988.
  4. Lyons A.S., Petrucelli R.J.II.: Ilustrowana historia medycyny. Warszawa 1996.
  5. Oettinger J.: Z dziejów medycyny w Polsce. Kraków 1902.
  6. Piasecki E.: Dzieje wychowania fizycznego. Lwów-Warszawa-Kraków 1925.
  7. Piotrowski W.: Medycyna polskiego renesansu. Jawor 1995.
  8. Straburzyński G.: Księga przyrodolecznictwa. Warszawa 1997.

Przygotowała: dr hab. Ewa Kałamacka, prof. nadzw.

Pedagogika specjalna

Pedagogika specjalna (kierunek Fizjoterapia, studia stacjonarne, I rok, sem.1)

Przedmiot kończy się egzaminem ( ustnym ) po I semestrze.

Wykłady (15 godzin):

  • Kształtowanie się pedagogiki jako nauki o wychowaniu - od pedagogiki do nauk edukacyjnych (2 godz.)
  • Wychowanie jajko zjawisko społeczne - ujęcie interakcyjne (1 godz.)
  • Zasady dydaktyczne i metody nauczania czynności motorycznych(terapeutycznych) - ilustracja filmem szkoleniowym (1 godz.)
  • Czteroczynnikowa i warstwicowa teorie rozwoju i wychowania (2 godz.)
  • Rozwój moralny człowieka - od anomii do autonomii (2 godz.)
  • Pedagogika specjalna - od opieki nad osobami upośledzonymi do nauki o rewalidacji osób niepełnosprawnych (2 godz.)
  • Edukacja integracyjna - istota, organizacja w Polsce i na świecie: nowe prądy. Rola
  • fizjoterapeuty w klasie integracyjnej - ilustracja filmem szkoleniowym (2 godz.)
  • Aktywność ruchowa w rewalidacji - w świetle założeń teoretycznych i wyników badań (1 godz.)
  • Magister fizjoterapii - autorytet i jego uwarunkowania, samokształcenie, zwłaszcza rozwijanie kompetencji interpersonalnych (1 godz.).

Ćwiczenia (30 godzin)

  • Organizacja zajęć. Lektura i studiowanie. Tematyka ćwiczeń. Podstawowe pojęcia pedagogiczne cz.I.
  • Podstawowe pojęcia pedagogiczne cz.II. Podstawowe pojęcia pedagogiki specjalnej.
  • Pedagogika i jej dziedziny: p-ka personalistyczna, p-ka alternatywna. Antypedagogika. Nauki edukacyjne.
  • Proces nauczania-uczenia się - struktura.
  • Struktura procesu nauczania-uczenia się czynności motorycznych(ćwiczeń usprawniających). Zasady nauczania czynności motorycznych.
  • Transfer (przeniesienie) w nauczaniu-uczeniu się i w rewalidacji.
  • Metody nauczania. Metody pracy rewalidacyjnej: M-a W.Sherborne, M-a ośrodków pracy. M-a dobrego startu. Gimnastyka mózgu (P.Dennisona).
  • Rewalidacja osób niewidomych: zapoznanie się z czytaniem i pisaniem alfabetem Braille'a, posługiwanie się "białą laską". Doskonalenie "zmysłu przeszkód".
  • Rewalidacja osób niepełnosprawnych umysłowo. Olimpiady specjalne.
  • Rewalidacja osób głuchych.
  • Resocjalizacja osób niedostosowanych społecznie. Wychowanie "bez porażek". Sport w resocjalizacji.
  • Edukacja integracyjna. Szkoły przyszpitalne. Ośrodki dziennego pobytu. Warsztaty terapii zajęciowej.
  • Kontrola i ocena w procesie rewalidacji.
  • Bariery społeczne w rewalidacji. Postawa rodziców wobec dziecka niepełnosprawnego. Zmiana postaw negatywnych wobec osób niepełnosprawnych.
  • Osoba fizjoterapeuty - jego autorytet i uwarunkowania. Znaczenie dla praktyki. Podsumowanie problematyki ćwiczeń i zaliczenie.

Literatura podstawowa:

  1. Kupisiewicz C.: Dydaktyka ogólna. O.W. Graf Punkt, Warszawa 2003, ewent. Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa (od roku 1976), lub Okoń W. : Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. W.A. "Żak", Warszawa 2003.
  2. Sękowska Z. : Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. APS, Warszawa 2001, ewent. Sękowska Z. : Pedagogika specjalna. PWN, Warszawa 1998, lub Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań, 2003(2001).
  3. Urban B. (red.): Dewiacje wśród młodzieży. UJ, Kraków 2001.
  4. Konarzewski K.: Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. PWN, Warszawa 1986 (1982).
  5. Muszyński H:. Rozwój moralny. WSiP, Warszawa 1993 (1983).
  6. Chodkowska M. (red.): Człowiek niepełnosprawny. UMCS, Lublin 19, lub. Larkowa H.: Człowiek niepełnosprawny. PWN, Warszawa 1987.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. "Szkoła Specjalna" - czasopismo dla nauczycieli szkół specjalnych
  2. Pospiszyl K.: Resocjalizacja. W.A. "Żak", Warszawa 1998.
  3. Sherborne W.: Ruch rozwijający dla dzieci. PWN, Warszawa 2002(1997).
  4. Warszewski R.: Jak wyleczyłem dziecko z dysleksji? T.P. Gdańsk 2002.
  5. Dykcik W., Szychowiak B. (red.): Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej. UAM, Poznań 2001.
  6. Kościelska M.: Oblicza upośledzenia. PWN, Warszawa 1998.

Przygotował: dr hab. Wacław Srokosz, prof. nadzw.

Pedagogika specjalna

Studia niestacjonarne II-go stopnia (USM, V rok semestr X)

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną, na podstawie pracy pisemnej. Studenci otrzymują propozycje tematów, z których opracowują jeden - według wymagań stawianych tego typu pracom.

Wykłady (5 godzin):

  • Uczeń niepełnosprawny jako "podmiot" rewalidacji i rehabilitacji w szkole specjalnej i w klasie "integracyjnej". Specyficzna rola fizjoterapeuty-nauczyciela: oddziaływanie korekcyjne i stymulujące na podopiecznego (1 godz.).
  • Rodzina i jej udział w procesie rewalidacji: przygotowanie rodzica do kontynuowania procesu usprawniania dziecka w domu (1 godz.).
  • Sport(aktywność ruchowa) w rewalidacji i resocjalizacji - w teorii i praktyce (1 godz.).
  • Doskonalenie warsztatu(terapeutycznego) - samokształcenie: rozwijanie samoświadomości i krytycznego analizowania wyników swojej pracy (1 godz.).
  • Doskonalenie kompetencji interpersonalnych- "nauka asertywności" (1 godz.).

Ćwiczenia (10 godzin):

  • Niepełnosprawność umysłowa - "podejście medyczne" i "psychologiczne" - znaczenie dla praktyk i(2 godz.).
  • Niepełnosprawność wzrokowa - praktyczne zapoznanie się z pisaniem i czytaniem pisma punktowego. Alfabet Elia(dla osób ociemniałych w starszym wieku). Doskonalenie orientacji w przestrzeni i "zmysłu przeszkód" przez sport - aktywność ruchową (2 godz.).
  • "Gimnastyka mózgu"(P.Dennisona), Metoda W.Sherborne i Metoda dobrego startu jako metody pracy rewalidacyjnej (2 godz.).
  • Pedagogiczne przygotowanie rodziców dzieci niepełnosprawnych do kontynuowania rehabilitacji poza przychodnią rehabilitacyjną(2 godz.).
  • Analiza czasopiśmiennictwa specjalistycznego - na wybranych przykładach, jako forma doskonalenia "warsztatu terapeutycznego" (2 godz.).

Literatura podstawowa:

  1. Kupisiewicz C.: Dydaktyka ogólna. O.W. Graf Punkt, Warszawa 2003, ewent. Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa (od roku 1976), lub Okoń W. : Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. W.A. "Żak", Warszawa 2003.
  2. Sękowska Z. : Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. APS, Warszawa 2001, ewent. Sękowska Z. : Pedagogika specjalna. PWN, Warszawa 1998, lub Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań, 2003(2001).
  3. Urban B. (red.): Dewiacje wśród młodzieży. UJ, Kraków 2001.
  4. Konarzewski K.: Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. PWN, Warszawa 1986 (1982).
  5. Muszyński H:. Rozwój moralny. WSiP, Warszawa 1993 (1983).
  6. Chodkowska M. (red.): Człowiek niepełnosprawny. UMCS, Lublin 19, lub. Larkowa H.: Człowiek niepełnosprawny. PWN, Warszawa 1987.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. "Szkoła Specjalna" - czasopismo dla nauczycieli szkół specjalnych
  2. Pospiszyl K.: Resocjalizacja. W.A. "Żak", Warszawa 1998.
  3. Sherborne W.: Ruch rozwijający dla dzieci. PWN, Warszawa 2002(1997).
  4. Warszewski R.: Jak wyleczyłem dziecko z dysleksji? T.P. Gdańsk 2002.
  5. Dykcik W., Szychowiak B. (red.): Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej. UAM, Poznań 2001.
  6. Kościelska M.: Oblicza upośledzenia. PWN, Warszawa 1998.

Pedagogika

Pedagogika (kierunek Fizjoterapia,3 letnie studia I-go stopnia stacjonarne i wieczorowe, rok I, semestr 1-szy)

Cele nauczania:

Przygotować studentów do zrozumienia podstawowych pojęć i procesów edukacyjnych oraz uświadomienia sobie, że kinezyterapia jest procesem pedagogiczno-terapeutycznym i swojej roli w tym procesie

Warunki efektywnego uczestnictwa w wykładach:
Zdolność logicznego myślenia, rozumienie istoty ludzkiego poznania, zapoznawanie się z lekturą obowiązkową, kształtowanie swojej postawy pedagoga-terapeuty, zwłaszcza empatii.

Plan i organizacja zajęć:
Zajęcia obejmują: 15 godzin wykładów. Miejsce prowadzenia wykładów: Obiekty dydaktyczne AWF. Al. Jana Pawła II 78.

Wykłady:

  1. Studiowanie pedagogiki: wykłady i samodzielne studiowanie(literatury wskazanej i treści zbliżonej problemowo do przyszłego zawodu, np. czasopism specjalistycznych: „Szkoła Specjalna” czy „Fizjoterapia”, także literatury zagranicznej) oraz konsultacje z prowadzącym wykłady. Pedagogika – nauka o wychowaniu: od opieki nad dzieckiem do nauk edukacyjnych. Główne zadanie pedagogiki. Rola pedagogiki w pracy fizjoterapeuty.( 2 godziny).
  2. Podstawowe pojęcia pedagogiczne: wychowanie, kształcenie(nauczanie), samokształcenie. Interakcyjne ujęcie wychowania. Podstawowe pojęcia pedagogiki specjalnej. Niepełnosprawność(osoba niepełnosprawna). Teoria osobowości społecznej i dezintegracji pozytywnej. Rewalidacja. Interakcyjne ujęcie fizjoterapii.( 2 godziny).
  3. Proces nauczania – istota, struktura. Proces nauczania czynności terapeutyczno-motorycznych. Zasady nauczania – teoretyczne wskazówki dla praktyki.Zasady pracy rewalidacyjnej. Metody nauczania czynności terapeutyczno-motorycznych – ich dobór.( Film dydaktyczny). ( 3 godziny).
  4. Psychopedagogiczne uwarunkowania efektywności procesu terapeutycznego. Zasada podmiotowości w procesie terapii: istota, współpraca dwóch podmiotów – pacjenta i terapeuty(i rodzica niepełnosprawnego dziecka): diagnoza stanu niepełnosprawności – motorycznej jako podstawa usprawniania(reedukacji) lub kompensacji: cele, zadania i dobór metod, instrukcja dla rodziców lub samodzielnego usprawnia się dorosłych. Kontrola efektów usprawniania i jej rola w pracy fizjoterapeuty(Film dydaktyczny). Kompetencje fizjoterapeuty – merytoryczne[(specjalistyczne, metodyczne), interpersonalne i etyczne – w tym potrzeba dokształcania się].( 3 godziny).
  5. Edukacja integracyjna jako uświadomiona konieczność wspólnoty ludzkiej XXI wieku. Od apoteozy edukacji segregacyjnej do promocji edukacji integracyjnej: zalety i osiągnięcia szkół specjalnych; naturalna potrzeba edukacji integracyjnej: zalety, trudności w praktyce, możliwości przezwyciężania „barier” tej edukacji – kształcenie nauczycieli, „wychowanie” społeczeństwa do edukacji integracyjnej. (Film dydaktyczny).( 2 godziny).
  6. Współudział pacjenta w procesie terapii jako warunek efektywności usprawniania się. Kształtowanie postawy pacjenta wobec terapii - uświadamianie fizjologicznych podstaw sukcesu(systematycznej pracy nad sobą – zgodnej z zaleceniami terapeuty), szczególnie jego motywacji i wiary w sukces: wykorzystanie sugestii, perswazji i „żywych” wzorców, np. sportowców niepełnosprawnych, przygotowanie do samokontroli i autorewalidacji. Przygotowanie rodziców do współudziału w terapii w domu(przez właściwy instruktaż). ( 2 godziny)
  7. Metoda wychowania „bez porażek” w pracy fizjoterapeuty. Nauka „czynnego słuchania” i empatii (Film dydaktyczny). ( 1 godzina).

Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną. Sprawdzian pisemny obejmuje znajomość problematyki przedstawionej na wykładach, wzbogaconej stosownymi treściami z literatury zalecanej.

Literatura obowiązkowa:

  1. Kupisiewicz C. Dydaktyka ogólna. Punkt Graf. Warszawa 2003(2000) ewent. Kupisiewicz C. Podstawy dydaktyki ogólnej. PWN. Warszawa. Wyd. po roku 1988 lub Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. W.A. „Żak”. Warszawa 2003(lub wyd. od roku 1987)
  2. Konarzewski K. Podstawy oddziaływań wychowawczych. PWN. Warszawa 1986(1982)
  3. Gordon T. Wychowanie bez porażek. I.W. PAX. Warszawa 1991( i nast. wyd.)

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Chodkowska M.(red.). Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej. UMCS. Lublin 2002
  2. Lorens B., Rzempowska M. Integracja inna niż wszystkie. „Szkoła Specjalna” 2001, nr 5(291 – 293)
  3. Nowotny J.(red.). Edukacja i reedukacja ruchowa. Wyd. KASPER. Kraków 2003.

Przygotował: dr hab. Wacław Srokosz, prof. nadzw.

Pedagogika specjalna

Pedagogika specjalna (kierunek Fizjoterapia, 2 letnie studia II-go stopnia niestacjonarne zaoczne, I rok, semestr – 1szy)

Cele nauczania:

Poszerzyć pedagogiczne przygotowanie przyszłych magistrów fizjoterapii o wiedzę z zakresu pedagogiki specjalnej oraz wzbogacić ich umiejętności praktyczne, niezbędne dla efektywnej realizacji procesu terapii.

Zagadnienia, których znajomość jest wymagana do efektywnego uczestnictwa w wykładach i ćwiczeniach:
Znajomość i rozumienie podstawowych pojęć i procesów edukacyjnych oraz i ich psychospołecznych uwarunkowań.

Zagadnienia, których znajomość jest wymagana do efektywnego uczestnictwa w wykładach i ćwiczeniach: Znajomość i rozumienie podstawowych pojęć i procesów edukacyjnych oraz i ich psychospołecznych uwarunkowań.

Umiejętności fizjoterapeutyczne wymagane przed przystąpieniem do zajęć:
Rozumienie i praktyczne zastosowanie zasad nauczania i metod nauczania czynności terapeutyczno-motorycznych oraz kompetencje komunikacyjne niezbędne w pracy z pacjentem.

Zajęcia obejmują:Zajęcia obejmują:
15 godzin wykładów i 15 godzin ćwiczeń. Miejsce prowadzenia zajęć: Obiekty dydaktyczne AWF. Al. Jana Pawła II 78.

Wykłady:

  1. Aksjologiczne podstawy edukacji i rewalidacji. Wartości w życiu człowieka – podstawowe(prawda, dobro, piękno, wolność). Zdrowie i sprawność jako wartości witalne. Podmiotowość: terapeuty i pacjenta. Swoboda i przymus w edukacji i rewalidacji. Zasada „Primum non nocere” w edukacji i rewalidacji. Autorewalidacja.( 4 godziny).
  2. Rozwój moralny człowieka – od anomii do autonomii. Postawy społeczno-moralne – istota, ich kształtowanie w procesie edukacji i rewalidacji.Postawy interpersonalne – szczególnie postawy wobec osób niepełnosprawnych [3 godziny).
  3. Pedagogika specjalna – od opieki nad upośledzonymi dziećmi do nauki o rewalidacji. Od szkół specjalnych do ośrodków szkolno-wychowawczych. Poszerzanie się zasięgu teorii i praktyki rewalidacyjnej: od dzieci upośledzonych do szczególnie uzdolnionych i osób starszych(ośrodki dziennego pobytu, warsztaty terapii zajęciowej, ośrodki szkolno-wychowawcze dla dzieci autystycznych, środowiskowe domy pomocy spolecznej(3 godziny).
  4. Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży – istota, uwarunkowania psychospołeczne. Resocjalizacja – istota(mechanizmy psychospołeczne przekształcania postaw negatywnych), formy organizacyjne. Sport i turystyka w resocjalizacji(2 godziny).
  5. Walory rewalidacyjne i resocjalizacyjne aktywności ruchowej(turystyki, sportu). Stymulowanie roz3woju psychoruchowego na przykładzie metody dobrego startu(M.Bogdanowicz), ruchu rozwijającego (W.Sherborne)Zasada fair play: perfekcjonizm motoryczny i etyczny.(Film dydaktyczny) (3 godziny).
  6. Postawa pedagogiczna fizjoterapeuty. Takt i intuicja pedagogiczna, odpowiedzialnośćść zawodowa jako efekt rozwoju zawodowego oraz źródło sukcesów zawodowych i podstawa efektywnych oddziaływań wychowawczych. Samokształcenie terapeuty – istota, moralny obowiązek, znaczenie dla praktyki.(2 godziny).

Ćwiczenia:

  1. Studiowanie pedagogiki – dopełnianie treści prezentowanych na wykładach i ćwiczeniach oraz wzbogacanie swojej postawy pedagogicznej. Podstawowe pojęcia pedagogiczne i pedagogiki specjalnej – przypomnienie.(2 godziny).
  2. Niepełnosprawność umysłowa – istota, etiologia, klasyfikacja, rewalidacja z wykorzystaniem aktywności ruchowej. „Nowe” podejście do niepełnosprawności umysłowej. Olimpiady Specjalne. Praktyczne zapoznanie się z metodą W.Sherborne (2 godziny).
  3. Niepełnosprawność słuchowa – istota, etiologia, klasyfikacja, skutki psychospołeczne. Rola aktywności ruchowej w procesie rewalidacji.(2 godziny).
  4. Niepełnosprawność wzrokowa - istota, etiologia, klasyfikacja, skutki psychospołeczne. Praktyczne zapoznanie się z nauką pisania – czytania i działań arytmetycznych alfabetem Braaille’a, posługiwania się laską. Kształtowanie orientacji w przestrzeni – rola aktywności ruchowej w rewalidacji. (2 godziny).
  5. Niepełnosprawność ruchowa - skutki psychospołeczne. Reedyukacja ruchowa.Paraolimpiady. Fundacja Aktywnej Rehabilitacji.(Film dydaktyczny).(2 godziny).
  6. Specyficze trudności edukacyjne i ich przezwyciężanie z wykorzystaniem aktywności ruchowej. Praktyczne zapoznanie się z metodą P.Dennisona(Gimnastyka mózgu).(1 godzina).
  7. Postawa rodziców wobec dziecka niepełnosprawnego. Przekształcanie postawy negatywnej – włączanie do udziału w jego rewalidacji( po uprzednim przygotowaniu i systematycznych konsultacjach). Praktyczne przygotowanie do „szkolenia” rodziców takiego dziecka(według „metody wychowanie bez porażek”. (2 godziny)
  8. Edukacja integracyjna – uzasadnienie koncepcji: „słabości” edukacji segregacyjnej, korzyści społeczne płynące z edukacji integracyjnej. Przygotowanie do roli „nauczyciela-terapeuty(korekcji wad postawy) w klasie integracyjnej. Projektowanie imprezy integracyjnej dla dzieci i młodzieży(2 godziny).


Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną. Sprawdzian pisemny obejmuje treści wykładów i ćwiczeń, wzbogacone własnymi studiami literatury zalecanej, jak i pokrewnej krajowej i zagranicznej. Na ocenę końcową złoży się również aktywność na ćwiczeniach(zwłaszcza wsparcie tematu ćwiczeń samodzielnym „referatem”, ze źródeł spoza wskazanych.

Literatura obowiązkowa:

  1. Sękowska Z. Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. APS. Warszawa 2001 ewent. Sękowska Z. Pedagogika specjalna. WSPS. Warszawa 1998. lub Dykcik W.(red.). Pedagogika specjalna. UAM. Poznań 2001(i nast. wyd.).
  2. Chodkowska M.(red.). Człowiek niepełnosprawny. UMCS. Lublin 2004 lub Larkowa H. Człowiek niepełnosprawny. PWN. Warszawa 1987
  3. Urban B.(red.). Dewiacje wśród młodzieży. UJ. Kraków 2001.
  4. Marchewka A. Wychowanie fizyczne specjalne. AWF. Kraków 1999.
  5. Wyczesany J., Mikruta A.(red.). Kształcenie zintegrowane dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. AP. Kraków 2002.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Dykcik W., Szychowiak B(red.). Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej. UAM. Poznań 2001
  2. Kościelska M. Oblicza upośledzenia. PWN. Warszawa 1998(1995)
  3. Pospiszyl K. Resocjalizacja. W.A. „Żak”, Warszawa
  4. Sherborne W. Ruch rozwijający dla dzieci. PWN. Warszawa 2002(1997)
  5. Warszewski R. Jak wyleczyłem dziecko z dysleksji? T.P. Gdańsk 2002.

Socjologia

Socjologia (kierunek Fizjoterapia, studia stacjonarne, I rok, semestr II)

Wykłady (15 godz.)

  • Przedsocjologicze źródła wiedzy o społeczeństwie. Powstanie socjologii naukowej. Różnice między wiedzą potoczną o społeczeństwie a socjologią (2 godz.)
  • Podstawowe orientacje teoretyczno-metodologiczne we współczesnej socjologii (holizm i indywidualizm, naturalizm i antynaturalizm. Wielowymiarowość sytuacji społecznych (2 godz.).
  • Charakterystyka współczesnych społeczeństw. Różnice między społeczeństwem tradycyjnym a nowoczesnym. Główne cech społeczeństwa ponowoczesnego. Procesy globalizacji (2 godz.).
  • Zdrowie i choroba jako problem społeczny. Socjologia medycyny jako subdyscyplina socjologii ogólnej. Społeczne bariery osób niepełnosprawnych. Typy relacji społeczeństwa z osobami chorymi i niepełnosprawnym (2 godz.)
  • Równowaga funkcjonalna jako naturalny stan społeczeństwa, czyli strukturalno-funkcjonalna koncepcja społeczeństwa. Typy indywidualnego przystosowania się społecznego: konformizm, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt. Choroba i kalectwo jako elementy dysfunkcjonalne (2 godz.).
  • Człowiek jako podmiot świadomie działający. Sens subiektywny i kulturowy działania społecznego. Społeczne naciski na troskę o zdrowie oraz sprawność fizyczną i intelektualną (2 godz.).
  • Teorie interakcjonistyczne. Socjotechnika, możliwość kierowania zachowaniami ludzkimi. Rola wzmocnień pierwotnych i wtórnych w pracy terapeuty. Poziomy wymiany kar i nagród (2 godz.).
  • Podsumowanie omawianych zagadnień (1 godz.)

Ćwiczenia (30 godz.)

  • Społeczny rodowód człowieka. Społeczeństwo jako rzeczywistość obiektywna i subiektywna. Determinanty życia społecznego (2 godz.).
  • Znaczenie uwarunkowań ekonomicznych i demograficznych na stan zdrowia społeczeństwa oraz organizację jego ochrony (2 godz).
  • Kultura - systematyzacja definicji pojęcia. Kultura w znaczeniu selektywnym i globalnym (antropologicznym). Kultura masowa i kultura fizyczna. Bariery uczestnictwa w kulturze fizycznej osób niepełnosprawnych.
  • Rola kultury w kształtowaniu potrzeb i systemów aksjologicznych człowieka. Definicje i rodzaje wartości. Zdrowie jako wartość indywidualna i społeczna.
  • Obszary regulacji kulturowej. Kultura zaufania i jej strukturalne źródła. Świadomość społeczna (2 godz.).
  • Tożsamość społeczna. Osobowości społeczna. Kulturowy ideał osobowości a postawy wobec zdrowia i choroby (2 godz.).
  • Pozostałe socjogenne elementy osobowości. Ich rola i znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jednostki w różnych sferach życia społecznego. Wpływ choroby i kalectwa na modyfikację jaźni subiektywnej i odzwierciedlonej (2 godz.).
  • Więź społeczna. Główne etapy jej powstawania. Instytucje społeczne jako jedno z ogniw więzi społecznej oraz ich funkcje i znaczenie dla życia zbiorowości. Szpital jako instytucja totalna (2 godz.).
  • Kontrola społeczna i jej rodzaje. Formalne i nieformalne normy i sankcje społeczne. Troska o zdrowie jako wymóg normatywny. Problem stygmatyzacji osób chorych i niepełnosprawnych (2 godz.).
  • Typy zbiorowości społecznych. Koncepcje i rodzaje grup społecznych. Spójność grupowa a atrakcyjność interpersonalna. Struktura i przywództwo w grupach celowych na przykładzie grupy terapeutycznej (2 godz)..
  • Struktura i ruchliwość społeczna. Wpływ choroby, kalectwa na zmiany pozycji społecznej i związanych z nią atrybutów (2 godz.)
  • Procesy społeczne, ich rodzaje i przykłady. Istota ruchów społecznych. Ruchy społeczne na rzecz kształtowania świadomości prozdrowotnej oraz postaw wobec osób niepełnosprawnych (2 godz.).
  • Państwo i władza. Współczesne definicje i funkcje państwa. Polityka państwa wobec osób niepełnosprawnych (2 godz.).
  • Współczesne definicje narodu. Poczucie przynależności narodowej a procesy integracji europejskiej (2 godz.)
  • Podsumowanie omawianych zagadnień ( 2 godz.)

Literatura podstawowa:

  1. Giddens A.: Socjologia ciała - zdrowie, choroba i starzenie się. W: Socjologia, rozdz. 6. PWN, Warszawa 2005.
  2. Szacka B.: Wprowadzenie do socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
  3. Sztompka P.: Analiza społeczeństwa. W: Socjologia. Znak, Kraków 2002.
  4. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Collegium Medium UJ, Kraków 1995.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Bauman Z.: Socjologia. Zysk i Ska. Poznań 1966.
  2. Berger P:. Zaproszenie do socjologii. PWN, Warszawa 1995.
  3. Krawczyk Z. (red.): Socjologia kultury fizycznej. Podręcznik dla studentów wychowania fizycznego. AWF Warszawa 1995.
  4. Sokołowska M.: Socjologia medycyny. PZWL, Warszawa 1986.
  5. Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii. PWN, Warszawa 1972.
  6. Uramowska-Żyto B.: Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. IFiS PAN, Warszawa 1992.

Przygotowała: dr Teresa Jarmuła-Kliś

Socjologia (kierunek Fizjoterapia, 5 letnie studia niestacjonarne zaoczne, V rok)

Wykłady (10 godz.)

  • Podstawowe orientacje teoretyczno-metodologiczne we współczesnej socjologii (holizm i indywidualizm, naturalizm i antynaturalizm. Wielowymiarowość sytuacji społecznych (2 godz.).
  • Charakterystyka współczesnych społeczeństw. Różnice między społeczeństwem tradycyjnym a nowoczesnym. Główne cech społeczeństwa ponowoczesnego. Procesy globalizacji (2 godz.).
  • Zdrowie i choroba jako problem społeczny. Socjologia medycyny jako subdyscyplina socjologii ogólnej. Społeczne bariery osób niepełnosprawnych. Typy relacji społeczeństwa z osobami chorymi i niepełnosprawnym (2 godz.)
  • Równowaga funkcjonalna jako naturalny stan społeczeństwa, czyli strukturalno-funkcjonalna koncepcja społeczeństwa. Typy indywidualnego przystosowania się społecznego: konformizm, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt. Choroba i kalectwo jako elementy dysfunkcjonalne (2 godz.).
  • Człowiek jako podmiot świadomie działający. Sens subiektywny i kulturowy działania społecznego. Społeczne naciski na troskę o zdrowie oraz sprawność fizyczną i intelektualną (2 godz.).

Ćwiczenia (16 godz.)

  • Społeczny rodowód człowieka. Społeczeństwo jako rzeczywistość obiektywna i subiektywna. Determinanty życia społecznego (2 godz.).
  • Znaczenie uwarunkowań ekonomicznych i demograficznych na stan zdrowia społeczeństwa oraz organizację jego ochrony (2 godz).
  • Kultura - systematyzacja definicji pojęcia. Kultura w znaczeniu selektywnym i globalnym (antropologicznym). Kultura masowa i kultura fizyczna. Bariery uczestnictwa w kulturze fizycznej osób niepełnosprawnych.
  • Rola kultury w kształtowaniu potrzeb i systemów aksjologicznych człowieka. Definicje i rodzaje wartości. Zdrowie jako wartość indywidualna i społeczna.
  • Tożsamość społeczna. Osobowości społeczna. Kulturowy ideał osobowości a postawy wobec zdrowia i choroby (2 godz.).
  • Pozostałe socjogenne elementy osobowości. Ich rola i znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jednostki w różnych sferach życia społecznego. Wpływ choroby i kalectwa na modyfikację jaźni subiektywnej i odzwierciedlonej (2 godz.).
  • Typy zbiorowości społecznych. Koncepcje i rodzaje grup społecznych. Spójność grupowa a atrakcyjność interpersonalna. Struktura i przywództwo w grupach celowych na przykładzie grupy terapeutycznej (2 godz)..
  • Procesy społeczne, ich rodzaje i przykłady. Istota ruchów społecznych. Ruchy społeczne na rzecz kształtowania świadomości prozdrowotnej oraz postaw wobec osób niepełnosprawnych (2 godz.).

Literatura podstawowa:

  1. Giddens A.: Socjologia ciała - zdrowie, choroba i starzenie się. W: Socjologia, rozdz. 6. PWN, Warszawa 2005.
  2. Szacka B.: Wprowadzenie do socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
  3. Sztompka P.: Analiza społeczeństwa. W: Socjologia. Znak, Kraków 2002.
  4. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Collegium Medium UJ, Kraków 1995.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Bauman Z.: Socjologia. Zysk i Ska, Poznań 1966.
  2. Berger P.: Zaproszenie do socjologii. PWN, Warszawa 1995.
  3. Krawczyk Z. (red.): Socjologia kultury fizycznej. Podręcznik dla studentów wychowania fizycznego. AWF Warszawa 1995.
  4. Sokołowska M.: Socjologia medycyn. PZWL, Warszawa 1986.
  5. Szczepański J: Elementarne pojęcia socjologii. PWN, Warszawa 1972.
  6. Uramowska-Żyto B.: Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. IFiS PAN, Warszawa 1992.

Komunikacja społeczna

Komunikacja społeczna (kierunek Fizjoterapia 3 letnie studia stacjonarne i wieczorowe I rok)

Wykłady 15 godz.

  • Pojęcie i znaczenie komunikowania. Problemy definicyjne. Modele i odmiany komunikowania (2 godz.).
  • Zakresy komunikacyjne. Środki i formy komunikowania. Formalne i nieformalne systemy komunikowania. Komunikowanie a przyswajanie treści. Hipoteza spirali milczenia E. Niella Neumanna (2 godz.).
  • Procesy komunikacji w wybranych interakcyjnych koncepcjach społeczeństwa ( teoria symbolicznego interakcjonizmu, teoria działania, dramaturgiczna koncepcja życia społecznego E. Hoffmana). Problemy stygmatyzacji osób chorych i niepełnosprawnych (2 godz.)
  • Atrakcyjność interpersonalna a procesy komunikacji wewnątrzgrupowej. Efekt komety i selektywnego wyboru. Bariery w procesie komunikacji interpersonalnej i sposoby ich pokonywania (2 godz.).
  • Komunikacja niewerbalna. Rodzaje ekspresji (proksemika, kinezjetyka, gesty, prajęzyk. Funkcje komunikacji niewerbalnej. Przykłady różnic kulturowych (2 godz.).
  • Komunikacja werbalna. Definicje i istota języka jako wspólnej konwencji znaków. Relatywizm językowy. Cechy dobrego słuchania (2. godz.).
  • Komunikacja między fizjoterapeutą a pacjentem, czyli jak rozmawiać z pacjentem. Strategie w budowie relacji interpersonalnej (2 godz.)
  • Podsumowanie materiału (1 godz.).

Literatura podstawowa:

  1. Aronson E., Wilson T.D., Alert R.M.: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka, Poznań 2001.
  2. Mc Kay M., Davis M., Fanning P:. Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
  3. Nęcki Z.: Komunikowanie interpersonalne. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992.
  4. Sztompka P.: Analiza społeczeństwa. W: Socjologia, rozdział 12. Znak, Kraków 2002

Zalecana literatura uzupełniająca:.

  1. Argyle M.: Psychologia szczęścia. Astrum, Warszawa 2004.
  2. Aronson E.: Człowiek istota społeczna. PWN, Warszawa 2000.
  3. Collins A.: Język gestów i zachowań: psyche & soma. Astrum, Warszawa 1997.
  4. Gordon T.: Pacjent jako partner. PAX, Warszawa 1999.
  5. Pease A.: Mowa ciała. Jak odczytywać myśli innych ludzi z ich gestów. Jedność, Kielce 2005.

Komunikacja społeczna (Fizjoterapia II - studia zaoczne)

Wykłady (10 godz.)

  • Pojęcie i znaczenie komunikowania. Problemy definicyjne. Modele i odmiany komunikowania (2 godz.).
  • Procesy komunikacji w wybranych interakcyjnych koncepcjach społeczeństwa ( teoria symbolicznego interakcjonizmu, teoria działania, dramaturgiczna koncepcja życia społecznego E. Hoffmana). Problemy stygmatyzacji osób chorych i niepełnosprawnych (2 godz.
  • Komunikacja niewerbalna. Rodzaje ekspresji (proksemika, kinezjetyka, gesty, prajęzyk. Funkcje komunikacji niewerbalnej. Przykłady różnic kulturowych (2 godz.).
  • Komunikacja werbalna. Definicje i istota języka jako wspólnej konwencji znaków. Relatywizm językowy. Cechy dobrego słuchania (2. godz.).
  • Komunikacja między fizjoterapeutą a pacjentem, czyli jak rozmawiać z pacjentem. Strategie w budowie relacji interpersonalnej (2 godz.)

Literatura podstawowa:

  1. Aronson E., Wilson T.D., Alert R.M.: Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka, Poznań 2001.
  2. Mc Kay M., Davis M., Fanning P.: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
  3. Nęcki Z.: Komunikowanie interpersonalne. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Argyle M.: Psychologia szczęścia. Astrum, Warszawa 2004.
  2. Aronson E.: Człowiek istota społeczna. PWN, Warszawa 2000.
  3. Collins A.: Język gestów i zachowań: psyche & soma. Astrum, Warszawa 1997.
  4. Gordon T.: Pacjent jako partner. PAX, Warszawa 1999.
  5. Pease A.: Mowa ciała. Jak odczytywać myśli innych ludzi z ich gestów. Jedność, Kielce 2005.

Podstawy socjologii i komunikacji społecznej (kierunek Fizjoterapia 2 letnie studia II stopnia niestacjonarne zaoczne, II rok)

  • Charakterystyka współczesnych społeczeństw. Różnice między społeczeństwem tradycyjnym a nowoczesnym. Główne cech społeczeństwa ponowoczesnego. Procesy globalizacji (2 godz.).
  • Zdrowie i choroba jako problem społeczny. Socjologia medycyny jako subdyscyplina socjologii ogólnej. Społeczne bariery osób niepełnosprawnych. Typy relacji społeczeństwa z osobami chorymi i niepełnosprawnym (2 godz.)
  • Równowaga funkcjonalna jako naturalny stan społeczeństwa, czyli strukturalno-funkcjonalna koncepcja społeczeństwa. Typy indywidualnego przystosowania się społecznego: konformizm, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt. Choroba i kalectwo jako elementy dysfunkcjonalne (2 godz.).
  • Człowiek jako podmiot świadomie działający. Sens subiektywny i kulturowy działania społecznego. Społeczne naciski na troskę o zdrowie oraz sprawność fizyczną i intelektualną (2 godz.).
  • Komunikacja między fizjoterapeutą a pacjentem, czyli jak rozmawiać z pacjentem. Strategie w budowie relacji interpersonalnej (2 godz.)

Ćwiczenia (20 godz.)

  • Społeczny rodowód człowieka. Społeczeństwo jako rzeczywistość obiektywna i subiektywna. Determinanty życia społecznego (2 godz.).
  • Znaczenie uwarunkowań ekonomicznych i demograficznych na stan zdrowia społeczeństwa oraz organizację jego ochrony (2 godz).
  • Kultura - systematyzacja definicji pojęcia. Kultura w znaczeniu selektywnym i globalnym (antropologicznym). Kultura masowa i kultura fizyczna. Bariery uczestnictwa w kulturze fizycznej osób niepełnosprawnych.
  • Rola kultury w kształtowaniu potrzeb i systemów aksjologicznych człowieka. Definicje i rodzaje wartości. Zdrowie jako wartość indywidualna i społeczna.
  • Tożsamość społeczna. Osobowości społeczna. Kulturowy ideał osobowości a postawy wobec zdrowia i choroby (2 godz.).
  • Pozostałe socjogenne elementy osobowości. Ich rola i znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jednostki w różnych sferach życia społecznego. Wpływ choroby i kalectwa na modyfikację jaźni subiektywnej i odzwierciedlonej (2 godz.).
  • Typy zbiorowości społecznych. Koncepcje i rodzaje grup społecznych. Spójność grupowa a atrakcyjność interpersonalna. Struktura i przywództwo w grupach celowych na przykładzie grupy terapeutycznej (2 godz)..
  • Procesy społeczne, ich rodzaje i przykłady. Istota ruchów społecznych. Ruchy społeczne na rzecz kształtowania świadomości prozdrowotnej oraz postaw wobec osób niepełnosprawnych (2 godz.).
  • Komunikacja niewerbalna. Rodzaje ekspresji (proksemika, kinezjetyka, gesty, prajęzyk. Funkcje komunikacji niewerbalnej. Przykłady różnic kulturowych (2 godz.).
  • Komunikacja werbalna. Definicje i istota języka jako wspólnej konwencji znaków. Relatywizm językowy. Cechy dobrego słuchania (2. godz.).

Literatura podstawowa:

  1. Giddens A.: Socjologia ciała - zdrowie, choroba i starzenie się. W: Socjologia, rozdz. 6. PWN, Warszawa 2005.
  2. Mc Kay M., Davis M., Fanning P.: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
  3. Nęcki Z.: Komunikowanie interpersonalne. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992.
  4. Sztompka P: Analiza społeczeństwa. W: Socjologia. Znak, Kraków 2002.
  5. Tobiasz-Adamczyk B:. Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Collegium Medium UJ, Kraków 1995.

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Berger P.: Zaproszenie do socjologii. PWN, Warszawa 1995.
  2. Collins A.: Język gestów i zachowań: psyche & soma. Astrum, Warszawa 1997
  3. Gordon T.: Pacjent jako partner. PAX , Warszawa 1999.
  4. Sokołowska M.: Socjologia medycyny. PZWL, Warszawa 1986.
  5. Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii. PWN, Warszawa 1972.
  6. Uramowska-Żyto B.: Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. IFiS PAN, Warszawa 1992.

Socjologia niepełnosprawności i rehabilitacji ( kierunek Fizjoterapia, 2 letniestudia II stopnia niestacjonarne zaoczne, rok I, semestr 2)

Cele nauczania:

Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami oraz orientacjami teoretycznymi z zakresu socjologii umożliwiającymi postrzeganie problemów osób niepełnosprawnych we współczesnym społeczeństwie, a także wskazanie sposobów ich rozwiązywania.

Wiedza, której znajomość jest wymagana przed przystąpieniem do zajęć: Podstawy z zakresu wiedzy o społeczeństwie oraz umiejętność analizy i interpretacji tekstów naukowych.

Plan i organizacja zajęć Zajęcia obejmują: 26 godzin wykładów i 13 godzin ćwiczeń. Nauczanie zakończone jest: pisemnym zaliczeniem z oceną.

Wykłady:

  1. Powstanie socjologii medycyna jako subdyscypliny socjologii ogólnej. Socjologiczne rozumienie zdrowia i choroby. Typy społeczeństw wyróżnianych ze względu na stosunek do osób chorych i niepełnosprawnych. (2 godz.).
  2. Równowaga funkcjonalna jako naturalny stan społeczeństwa. Oczekiwania wobec społecznej roli osób chorych i niepełnosprawnych. Typy indywidualnego przystosowania się. Problem integracji osób niepełnosprawnych z resztą społeczeństwa.(2 godz.).
  3. Człowiek jako podmiot świadomie działający. Sens subiektywny i kulturowy działania społecznego. Społeczne naciski na troskę o zdrowie i sprawność. (2 godz.).
  4. Cechy społeczeństw ponowoczesnych. Wymiary globalizacji. Nowe formy zagrożenia bezpieczeństwa człowieka i ich wpływ na liczbę osób niepełnosprawnych. (2 godz.).
  5. Dylematy medycyny we współczesnym społeczeństwie. Założenia biomedycznego modelu zdrowia i jego krytyka. Zasada odwrotnie proporcjonalnej opieki. (2 godz.).
  6. Instytucjonalizacja życia społecznego. Problem legitymizacji choroby i kalectwa. Szpital jako instytucja totalna. Modele opieki szpitalnej. Prawa pacjenta.(2 godz.).
  7. Socjologiczne koncepcje relacji pacjent – zawody medyczne. Prawa i obowiązki wynikające ze społecznej roli fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta jako edukator. (2 godz.).
  8. Polska szkoła rehabilitacji. Rehabilitacji społeczna i jej znaczenie dla poprawy jakości życia osób z problemami zdrowotnymi oraz zmiany ich stylu życia. (2 godz.).
  9. Struktura społeczna a struktura społeczeństwa. Klasyczne teorie stratyfikacji społecznej. Ruchliwość społeczna. Wpływ choroby, niepełnosprawności na zmianę pozycji społecznej i związanych z nią atrybutów. (2 godz.).
  10. Procesy społeczne, ich istota i rodzaje. Znaczenie ruchów społecznych na rzecz kształtowania postaw prozdrowotnych oraz stosunku do osób niepełnosprawnych. (2 godz.).
  11. Kontrola społeczna i jej formy. Rodzaje norm i sankcji społecznych. Troska o zdrowie jako wymóg normatywny we współczesnych społeczeństwach. (2 godz.).
  12. Państwo i władza. Współczesne definicje państwa. Powinności państwa wobec osób chorych i niepełnosprawnych. Prawo wobec osób niepełnosprawnych. (2 godz.).
  13. Omówienie tematu zaproponowanego przez studentów. Podsumowanie przerobionego materiału. (2 godz.).

Ćwiczenia:

  1. 1. Definicje życia społecznego. Specyfika zbiorowości ludzkich i ich determinanty. Wpływ uwarunkowań ekonomicznych i demograficznych na stan zdrowia społeczeństwa i organizację jego ochrony. (2 godz.).
  2. Kultura – definicja pojęcia. Rola kultury w kształtowaniu potrzeb i systemów aksjologicznych człowieka. Definicje i rodzaje wartości. Zdrowie jako wartość-obiekt i wartość-norma (2 godz.).
  3. Wpływ kultury zbiorowości na postrzeganie i postawy wobec osób chorych i niepełnosprawnych. Problem stygmatyzacji i etykietowania. Bariery uczestnictwa niepełnosprawnych w kulturze. (2 godz.).
  4. Tożsamość społeczna – czynniki ją kształtujące. Rola kulturowego ideału osobowości w kształtowaniu postaw wobec zdrowia i choroby. (2 godz.).
  5. Znaczenie pozostałych socjogennych elementów osobowości na funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie. Problem wchodzenia w rolę osoby niepełnosprawnej. Modyfikacja jaźni subiektywnej i odzwierciedlonej pod wpływem nabytej niepełnosprawności. (2 godz.).
  6. Rodzina jako podstawowa grupa i instytucja społeczna. Rola rodziny w terapii chorego. Problemy rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym. (2 godz.).

Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest: obecność na zajęciach, aktywny w nich udział oraz pozytywne zaliczenie testu

Literatura obowiązkowa:

  1. Giddens A.: Socjologia. PWN, Warszawa 2005, rozdz. 6.
  2. Ostrowska A.: Niepełnosprawni w społeczeństwie. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ,Warszawa 1994
  3. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. CM UJ, Kraków 2000
  4. Uramowska-Żyto B.: Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. IFiS PAN, Warszawa 1992

Zalecana literatura uzupełniająca:

  1. Goodman N.: Wstęp do socjologii. Zysk i S-ka, Poznań, 1997, rozdz.18
  2. Kazanowski Z., Osik-Chudowska D.: Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych. UMCS, Lublin 2003
  3. Pichalski R.: Podstawy rehabilitacji zdrowotnej, zawodowej i społecznej. APS, Warszawa 2002
  4. Szczepankowska B., Mikulski J. (red).: Osoby niepełnosprawne w środowisku lokalnym. Wyrównywanie szans. Centrum Badawczo-Rozwojowe Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Warszawa 1999
  5. Sztompka P.: Socjologia. Analiza społeczeństwa. Znak, 2002 Kraków

Dydaktyka fizjoterapii (kierunek Fizjoterapia, 2 letnie studia II stopnia niestacjonarne zaoczne, I rok

Wyciąg ze STANDARDÓW MINISTERIALNYCH dotyczących przedmiotu przekazanych do Zakładów przez Dziekanat W-u Fizjoterapii w styczniu 2007 roku.

1. Treści kształcenia

Ogólne zasady dydaktyki. Formy i sposoby przekazu informacji – środki dydaktyczne, przekazywanie wiadomości i nauczanie umiejętności praktycznych. Nauczanie podstawowych procedur fizjoterapii. Metody fizjoterapii jako specyficzny element kształcenia zawodowego. Granice kompetencji w edukacji zawodowej. Permanentne kształcenie i samokształcenie.

Efekty kształcenia
Umiejętności i kompetencje:
Tworzenia planów i programów nauczania, ze szczególnym uwzględnieniem podyplomowego kształcenia i doskonalenia zawodowego w oparciu o znajomość podstaw dydaktyki, wykorzystania wiedzy dydaktycznej w kształceniu zawodowym.
Przedmiot realizowany jest na II stopniu kształcenia w wymiarze 45 godzin:
30 godzin wykładów i 15 godzin ćwiczeń na I roku w 1 semestrze(USM) równolegle z PEDAGOGIKĄ SPECJALNĄ.
[WYMAGA WIĘC RZETELNEJ KORELACJI TERŚCI].
Przedmiot kończy się egzaminem.

Wykłady:

  1. Dydaktyka ogólna w pracy fizjoterapeuty. Dydaktyka na tle innych nauk edukacyjnych. Nauczanie i uczenie się jako forma aktywności poznawczej człowieka. Rewalidacja jako proces nauczania – uczenia się(i wychowania) osób niepełnosprawnych w wieku szkolnym. [2 godz.].
  2. Proces nauczania – uczenia się – procesem poznawania rzeczywistości przez osoby zdrowe. Proces rewalidacji – procesem nauczania – uczenia się(i wychowania) osób niepełnosprawnych(zwłaszcza: niewidomych, głuchych, o obniżonej sprawności intelektualnej, ruchowej) . Film dydaktyczny. [4 godz.].
  3. Struktura procesu nauczania – uczenia się według teorii ogniw(W. Okonia). Struktura procesu nauczania – uczenia się czynności motorycznych według B. Czabańskiego. Film dydaktyczny.[4 godz.].
  4. Zasady dydaktyczne – normy postępowania nauczyciela w procesie nauczania. Transfer w nauczaniu i uczeniu się. „Nagroda” i „kara” jako formy wzmocnienia pozytywnego i negatywnego w uczeniu się i nauczaniu(także czynności motorycznych). Standard /y doskonałości jako motyw/y samokształcenia(dokształcania się). [4 godz.].
  5. Nawyk ruchowy(wyuczona czynność motoryczna i „:zasada wykonywania” danej czynności motorycznej) jako cel treningu i rewalidacji(edukacji i reedukacji ruchowej). Film dydaktyczny[2 godz.].
  6. Planowanie pracy i kontrola oraz ocena efektów. Diagnoza w pracy fizjoterapeuty. Funkcje, formy realizacji, znaczenie dla praktyki. Wybrane przykłady, np. w zakresie sprawności motorycznej, samoobsługi.[ 2 godz.].
  7. Warsztat pracy fizjoterapeuty. Utrwalanie i poszerzanie wiedzy i umiejętności zdobytych w czasie studiów. Literatura specjalistyczna(Internet). Dyspozycje osobowościowe: gotowość uczenia się, poczucie odpowiedzialności, krytycyzm( samoocena i samokontrola). Korzystanie z doświadczeń specjalistów(zespołu rehabilitacyjnego). Przykłady do naśladowania: Weronika Sherborne, Paul Dennison, Andrzej Zembaty.[4 godz.].
  8. Mistrzostwo w zawodzie i autorytet fizjoterapeuty. Komponenty autorytetu: kompetencje osobowościowe, merytoryczne i interpersonalne, inteligencja emocjonalna. Godność i poczucie odpowiedzialności., motywacja doskonalenia się. Sukcesy i niepowodzenia w pracy – umiejętność analizy.[2 godz.].
  9. „Wypalenie zawodowe „ fizjoterapeuty – zdolność do krytycznej analizy(diagnoza) i sposoby przezwyciężania tego stanu. Film dydaktyczny.[2 godz.].
  10. Ruch jako lek(lekarstwo). Aktywność ruchowa podmiotu rehabilitowanego - funkcje stymulacyjne, kompensacyjne i korektywne, adaptacyjne – w życiu człowieka zdrowego i niepełnosprawnego. Metody usprawniania psychoruchowego jako szczególna postać aktywności motorycznej. Sport i rekreacja jako formy autorewalidacji. Olimpiady specjalne i paraolimpiady. Zasada etyczna „Primum non nocere” i „fair play’ w sporcie osób niepełnosprawnych. Sport i rekreacja w resocjalizacji. Film dydaktyczny. [4 godz.].

Ćwiczenia:

  1. Epistemologiczne i psychofizjologiczne podstawy uczenia się i nauczania(1 godz.)
  2. Dydaktyka ogólna i metodyka wychowania fizycznego w pracy fizjoterapeuty(1 godz.)
  3. Specyfika uczenia się osób niepełnosprawnych, szczególnie: niewidomych i głuchych(1 godz.)
  4. Proces rewalidacji – procesem uczenia się i nauczania osób niepełnosprawnych(1 godz.)
  5. Struktura procesu nauczania według teorii ogniw i główne zasady dydaktyczne – ich analiza(3 godz.)
  6. Nauczanie czynności motorycznych(terapeutycznych i technik terapeutycznych) w świetle zasad dydaktyki ogólnej i metodyki wychowania fizycznego:
    6.1. Poznawanie pacjenta(diagnoza) jako realizacja zasady stopniowania trudności i systematyczności(2 godz.)
    6.2. Demonstracja ćwiczeń jako podstawa tworzenia poprawnego nawyku ruchowego, na przykładzie: „Gimnastyki mózgu” P.Dennisona(1 godz.)
    metody W.Sherborne(1 godz.)
  7. Korekta błędów w nauczaniu określonych czynności motorycznych(techniki sportowej, techniki(metody) kinezyterapeutycznej – na wybranych przykładach(1 godz.)
  8. Kontrola i ocena w procesie rewalidacji(na wybranych przykładach) a doskonalenie „warsztatu terapeuty”(2 godz.)
  9. Refleksja nad własną pracą terapeutyczną – jej znaczenie dla mistrzostwa w zawodzie(1 gopdz.).

Lektura
„Dydaktyka fizjoterapii” jest szczegółową dydaktyką, czyli metodyką nauczania czynności usprawniających, a gdy są one systematycznie stosowane przyjmują nazwę metod usprawniania(metod fizjoterapii).
Z tej przyczyny zalecana lektura(do samodzielnego studiowania) bazuje na pozycjach z zakresu dydaktyki ogólnej, metodyki nauczania czynności motorycznych(metodyki wf-u) oraz podręczników z zakresu fizjoterapii(kinezyterapii) i pedagogiki specjalnej.

Literatura podstawowa:

  1. Kupisiewicz C. Dydaktyka ogólna. Punkt graf. Warszawa 2003(2000), ewentualnie każde wydanie po 1976 r.Podstawy dydaktyki ogólnej, lub
    Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, W.A. „Żak” Warszawa 2003 (ewent. każde wyd. od roku 1987).
  2. Kupisiewicz C. Dydaktyka ogólna. Punkt graf. Warszawa 2003(2000), ewentualnie każde wydanie po 1976 r.Podstawy dydaktyki ogólnej, lub
    Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, W.A. „Żak” Warszawa 2003 (ewent. każde wyd. od roku 1987).
  3. Czabański B. Uczenie się i nauczanie sportowych czynności motorycznych, AWF Wrocław 1986 lub Czjkowski Z. Nauczanie sportowych czynności motorycznych. Wyd. COS, Warszawa 2004(lub 1991)
  4. Nowotny J. Edukacja i reedukacja ruchowa. Wyd. KASPER, Kraków 2003
  5. Dziecko niepełnosprawne ruchowo: cz. 2 pod red. M.Borkowska(1997), cz. 3 pod red.E.Mazanek(1998), WSiP, Warszawa lub
    Zębaty A.(red.). Kinezyterapia, T.1(2000), T.2.(2003), Wyd. „Kasper”, Kraków lub
    Walaszek R i wsp. Diagnostyka w kinezyterapii i masażu, Wyd Biosport, Kraków 2007…
  6. Chodkowska M.(red.) Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, Wyd. UMCS, Lublin 2002
  7. Kościelska M. Oblicza upośledzenia, PWN, Warszawa 1998(1995)
  8. Dykcik W., Szychowiak B.(red.) nowatorskie i alternatywne metod w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej, W.N. UAM, Poznań 2001.
  9. Kruk-Lasocka J., Sekułowicz M.(red.) wczesna diagnoza i terapia dzieci z trudnościami w rozwoju, Wyd. DSWE TWP, Wrocław 2004
  10. Grzywniak C. Kinezjologia edukacyjna, W.N. AP, Kraków 2006
  11. Skowroński W. Sprawność motoryczna osób niepełnosprawnych intelektualnie w 1993 i 2004 roku w Polsce, AWF, Warszawa(lub Eurofit Specjal – test dla sprawnych inaczej, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne” 1996, nr 3).

Ostatnio dodane - zmieniane